Rupturen en episiotomieën: de trauma’s van het perineum
Een vaginale bevalling is een natuurlijk fysiologisch proces, maar toch wordt er gemeld dat ongeveer 85% van de vrouwen perineumletsel oploopt tijdens de bevalling, en dat 70% daarvan gehecht moet worden als gevolg.
Een geboorte brengt een reeks veranderingen in het perineumgebied met zich mee: uitrekking, kneuzingen, zwellingen, verschillende gradaties van rupturen en episiotomieën. In de meeste gevallen gaat het om kleine scheurtjes die snel genezen. Maar voor sommige vrouwen kan het letsel aanzienlijk zijn, niet alleen voor hun fysieke en emotionele gezondheid, maar ook voor de band tussen hen en de baby, met als gevolgen voedingsproblemen, een verstoring van het gezinsleven of van de seksuele relatie op lange termijn.
De volgende stappen kunnen de wondgenezing bevorderen en het risico op infectie minimaliseren:
Het herstel bevorderen met enkele hygiënische regels
- Handen wassen vóór en na toiletgebruik
- De wond schoon en droog houden
- De wond droog deppen met een schone handdoek of natuurlijk laten drogen
- Minstens één keer per dag douchen
- Het gebruik van zeep of crèmes op het perineum vermijden
- Losse katoenen kleding en ondergoed dragen om schuren te voorkomen
- Regelmatig van kraamverband wisselen
- Pijnstillers zoals paracetamol (eventueel ibuprofen) gebruiken
Voeding en hydratatie
- Gehydrateerd blijven om ongemak bij het plassen te minimaliseren
- Zorgen voor een gezonde, evenwichtige voeding met veel fruit, groenten, granen, volkorenbrood en pasta
- Eventueel gebruik maken van laxeermiddelen om de ontlasting op gang te helpen
- Zo veel mogelijk rusten
- Bekkenbodem oefeningen toepassen
Toiletbezoek
- Niet te hard persen maar rustig zitten en de tijd nemen als er aandrang komt
- Van voor naar achter afvegen om infecties te voorkomen
- Spoelen met lauw water na elk toiletbezoek
- Een voetensteun gebruiken om de knieën boven de heupen te brengen wanneer je op het toilet zit
Wat kunnen vrouwen verwachten tijdens het genezingsproces van het perineum?
- Er worden meestal oplosbare hechtingen gebruikt voor de wondsluiting, die binnen 1-2 weken vanzelf loslaten, waardoor de meeste perineale wonden binnen 6-8 weken genezen
- Erytheem (roodheid), blauwe plekken en verkleuring van het omliggende weefsel
- Oedeem (zwelling) van het perineum
- Ongemak bij bewegen of zitten
- Tintelingen, trekken, pijn in het perineumgebied, vooral bij het plassen
- Labiale schaafwonden kunnen ook pijn veroorzaken
- Gevoel van vermoeidheid
- Het littekenweefsel zal aanvankelijk rood zijn en mettertijd vervagen
- Normale lochia (postpartum bloeding) is aanwezig ongeacht het perineum letsel en kan aanhouden gedurende het gehele kraambed tot ongeveer 6 weken postpartum, hoewel het met de dag minder en lichter wordt
- Mentale impact: bezorgdheid over het contact met de baby, het genezingsproces, het hervinden van intimiteit en hun eigen lichaam na de geboorte
Normaliter ondervinden pasbevallen vrouwen gedurende 2-3 weken na een perineumtrauma enige mate van pijn en ongemak, met name bij het lopen, zitten of urineren.
Welke stappen ondernemen om de postpartum periode minder pijnlijk te maken?
- Hygiëne rondom het perineum gebied is van cruciaal belang om het infectierisico te beperken en de mobiliteit van de moeder te verbeteren.
- Het innemen van pijnstillers zoals paracetamol (en eventueel ibuprofen) wordt aangeraden. Deze zijn vertrouwd en veilig bij het geven van borstvoeding maar moeten regelmatig worden ingenomen voor een optimaal effect.
- Verkoelende behandelingen zoals ijs en gelpacks (bv. Lansinoh warm/koud kalmerende thera-pearls) kunnen verlichting bieden.
- Kalmerende behandelingen, zoals de Lansinoh Post Partum Soothing Spray, kunnen aan een snel herstel bijdragen.
Als je het postpartum periode en het herstel rondom goed onder controle hebt, zal je meer en intenser van de baby kunnen genieten, net als van het geven van borstvoeding en de algemene verzorging. Aarzel niet om je vragen te stellen aan de professionals om je heen; elke ervaring, elk traject is anders, zij zijn er om jou daarin te begeleiden.
