Nu je gekozen hebt om borstvoeding te geven, is er waarschijnlijk een ding die je bezighoudt omdat iedereen het er over heeft; tepelkloven. Alleen het woord op zich al maakt je misschien bang. Wees gerust; het overkomt niet iedereen en ze zijn zeker te voorkomen! Gelukkig, want anders hadden vrouwen allang de moed opgegeven en was borstvoeding een onmogelijke zaak geworden.
Laten we dus van dichtbij kijken en begrijpen hoe tepelkloven ontstaan en wat er gedaan kan worden om ze te voorkomen:
Wat zijn tepelkloven?
- Tepelkloven zijn kleine scheuren in de tepel die het drinken aan de borst pijnlijk maken.
- Een kloof kan aan de basis, aan de zijkant of aan de voorkant van de tepel ontstaan.
- Soms kunnen tepelkloven gaan bloeden of ontsteken door doordringende micro-organismen. Als de infectie het borstweefsel bereikt, neemt de risico op mastitis toe. Een mastitis is een ontsteking van het klierweefsel die meestal behandeld moet worden met antibiotica.
- Er is daardoor meer risico op een schimmelinfectie van de Candida Albican die het herstel van de kloven vertraagt en de pijn tijdens het voeden verergert. Sommige factoren zoals vaginale mycose, diabetes, gebruik van medicatie (antibiotica, pil, corticoïden..) of overmatig gebruik van suikers, kunnen de ontwikkeling van de schimmel bevorderen. Wees gerust, tepelkloven veroorzaken niet altijd een schimmelinfectie!
- De baby kan te allen tijde aan de borst blijven drinken, ook met zalf of medicatie. De melk wordt niet “besmet”.
Hoe ontstaan tepelkloven?
- Tepelkloven ontstaan meestal als de baby niet op de goede manier aanhapt en/of drinkt. De oorzaak kan een verkeerde aanlegtechniek zijn of een gebrek aan elasticiteit van de tepel, spanning bij de baby, een korte tongriem…al met al oorzaken die een goede zuigtechniek aan de borst belemmeren. Afhankelijk van de situatie is het verstandig om de ondersteuning van een lactatiekundige of osteopaat in te schakelen.
- Tijdens de overgangsfase worden de borsten voller en kunnen de tepels gespannen aanvoelen waardoor het aanhappen voor de baby lastig wordt, vooral als de tepels van nature vlak of ingetrokken zijn. Om het drinken aan de borst zo goed mogelijk te laten verlopen, moet de tepel de punt tussen de harde en de zachte gehemelten bereiken, oftewel de “comfortzone’.
- Hetzelfde fenomeen kan ontstaan als er sprake is van heftige stuwing of als de baby regelmatig uit de fles drinkt (tepelspeenverwarring)
Hoe kun je tepelkloven voorkomen?
- Allereerst door de juiste aanlegtechniek: de baby in nauw contact met jouw lichaam, het hoofdje in één lijn met de rest van het lichaam, recht voor de borst. Als de baby in de buurt van de tepel komt, worden zijn reflexen opgewekt; zijn kin raakt de borst aan, hij kantelt zijn hoofdje en opent zijn mond om de tepel te pakken. Hoe rustiger hij is, hoe soepeler het gaat. Wees dus alert op baby’s hongersignalen zodat jij hem/haar in alle rust kan aanleggen. Hou hem aan de borst zolang hij efficiënt drinkt en haal hem los als je merkt dat de zuigbewegingen veranderen; laat hem niet aan de tepel bijten. Voed het liefst op verzoek en leg hem aan zodra hij de eerste tekenen van trek laat zien.
- Begeleid je baby naar de borst en help hem zo nodig; soms is het fijn om de borst te vormen (“sandwich”) zodat het aanhappen makkelijker gaat. Breng je tepel tussen zijn neus en bovenlip in zodat hij uit instinct zijn mondje opendoet.
- Zorg goed voor je borsten, masseer ze regelmatig om verstoppingen te voorkomen en de spanning rondom de tepels te verminderen (zie ons artikel hierover)
- Verzorg je tepels na elke voeding gedurende de eerste dagen; gebruik hiervoor de Lanoline HPA van Lansinoh. Een dun laagje is voldoende om bescherming te bieden.
Hoe kun je tepelkloven helpen herstellen?
- Optimale hygiëne is van groot belang in verband met het risico op infectie. Dagelijks douchen met water of antibacteriële zeep, de tepels regelmatig laten luchten en katoenen kleren dragen. Mocht je zoogkompressen nodig hebben, wissel ze dan regelmatig.
- Soms kan een tepelhoedje verlichting bieden doordat er geen directe aanraking is van de mond van de baby op de kloven. Laat je vooral goed adviseren rondom het plaatsen en gebruiken van een tepelhoedje en let nogmaals goed op het aanleggen van de baby aan de borst (zie ons artikel over tepelhoedjes erover).
- Als de kloven diep zijn waardoor het aanleggen pijnlijk wordt, kan er tijdelijk gebruik worden gemaakt van een elektrische kolf. De aanraking op de huid wordt minder en kan deze herstellen. Afhankelijk van de hoeveelheid die je baby drinkt, wordt er gekozen voor finger feeding of fles om hem te voeden. Let bij het inzetten van de fles op zijn houding tijdens het drinken; zorg ervoor dat de fles horizontaal wordt aangeboden zodat hij dezelfde reflexen uitoefent als aan de borst.
- Zorg ook goed voor jezelf; een gezond lichaam herstelt sneller. Echter kunnen vermoeidheid, slaapgebrek, stress, vitaminegebrek of bloedarmoede jou in de weg staan. Zorg dus voor extra rust, goede voeding en ondersteuning.
- Er worden heel veel zalfjes en crèmes op de markt aangeboden; kies voor een crème die efficiënt werkt (zoals Lanoline, steriele honing, kokosolie, olie rijk aan vitamine E…) en gebruik het na elke voeding.
- Als je liever geen crème gebruikt, kies dan voor hydrogel pads die voor verlichting kunnen zorgen.
Kijk dus wat voor jou werkt en onthoud goed: er is altijd een oplossing voor het probleem!
Wist je dat?
Lanoline wordt al meer dan 8000 jaar als verzorgingsproduct gebruikt, en het wordt al 2000 jaar vermeld in farmaceutische en medische teksten. De lanoline wordt in de talgklieren van schapen aangemaakt en heeft als doel de wol te beschermen tegen regen en andere weersomstandigheden.
Men haalt de Lanoline uit de wol nadat de schapen zijn geschoren, waarbij de dieren geen pijn ervaren. Er is vijftig kilogram wol nodig om een à twee kilo lanoline te produceren. Het is dus een geheel natuurlijk en hernieuwbaar product, vrij van synthetische componenten.
Het is een natuurlijk verzachtend middel die de droge en ruwe huid verzacht terwijl die gehydrateerd wordt. En omdat het de huid niet helemaal afsluit, kunnen lucht en vochtigheid doordringen op een rustige manier. Lanoline vermindert de natuurlijke verdamping van de huid en voorkomt uitdroging.
Er zijn maar heel weinig mensen die allergisch zijn voor Lanoline. Deze reactie komt voornamelijk door een allergeen aanwezig in het alcoholvrije gedeelte van lanoline. Lanoline HPA Lansinoh is zodanig gepurifieerd dat het risico op een allergische reactie vrijwel nihil is, want het bestaat immers voor minder dan 1,5% uit vrije alcohol en voor 0,05% uit reinigingsmiddelen.
Met zo’n minimale hoeveelheid aan onzuiverheden is het voor de artsen van de Clark studie duidelijk dat er geen verband is tussen allergieën en Lanoline.
De naam ‘Lansinoh’ is een combinatie van woorden en symbolen die staan voor ‘lanoline zonder alcohol’; ‘LAN’ staat voor lanoline, ‘SIN’ betekent ‘zonder’ in het Latijn en ‘OH’ staat in de chemie voor alcohol.
*** De beste manier om gevoelige tepels en kloven te behandelen is om een vochtige bescherming te creëren die de beschadiging zal afremmen en verlichting zal geven, waardoor het herstelproces zal versnellen. Deze bescherming zal helpen om de natuurlijke vochtigheid van de huid te behouden.
De Lanoline HPA van Lansinoh heeft zich de laatste 35 jaar keer op keer bewezen.
